کردستان واقع در غرب کشور ایران، با وسعت حدودی 28200 کیلومترمربع و جمعیتی بالغ بر 1.500.000 نفر یکی از بزرگترین استانهای کشورمان می باشد. استان های همسایه کردستان از شمال استان آذربايجان غربى؛ ازجنوب استان کرمانشاه؛ از شرق استانهاى زنجان و همدان و از سمت غرب، کشور عراق می باشند. مهم ترین شهرهای کردستان شامل بانه، بیجار، دیواندره، سروآباد، سقز، سنندج، قروه، کامیاران و مریوان می باشند. معدن طلای کردستان به دلیل دارا بودن ذخایر گسترده طلا در کشور بسیار مشهور است.
موقعیت جغرافیایی استان کردستان
استان کردستان از نظر جغرافيايی بين 34 درجه و 44 دقيقه تا 36 درجه و 30 دقيقه پهنای شمالی و 45 درجه و 31 دقيقه تا 48 درجه و 16 دقيقه درازای خاوری قرار دارد. این استان از لحاظ جغرافيای طبيعی تحت تاثير جريان هوای گرم و سرد بوده و اقليم های گوناگونی را به وجود می آورد. تمام نواحی استان در بهار و تابستان آب و هوايی خنک و معتدل و در زمستان سرد و برفی دارد.
معدن طلای کردستان
با توجه به گستردگی ذخایر طلا در کشور عزیزمان ایران، استان کردستان نیز دارای معادن و ذخایر طلای گستردهای می باشد؛ به طوریکه حدود 10 درصد از ذخایر طلای کشور در این استان واقع شده است. در حال حاضر ۴۰۷ پروانه جهت بهرهبرداری از ذخایر طلا و دیگر ذخایر مانند نقره، فولاد و … در این استان صادر شده که از این تعداد ۱۵۰ معدن فعال و مابقی غیرفعال و یا در حال تجهیز است.
یکی از معادن مهم طلای این استان معدن ساریگونی (داشکسن) است که طبق نطر افراد مطلع ذخیره طلای قطعی در این معدن حدود 86 تن می باشد. در واقع ذخیره قطعی معدن ۱۸ تن است و ذخیره احتمالی آن ۶۸ تن برآورد شده و بر همین اساس نیز گواهی کشف برای معدن صادر شده است.
همچنین مجوز اکتشاف معدن ساری گونی کردستان مرداد سال گذشته برای شرکت زرکوه متشکل از یک شرکت انگلیسی به نام ریتنتو و یک شرکت ایرانی از سوی دولت ایران صادر شد که بر اساس آن شرکت زرکوه مجوز بهره برداری از این معدن طلا را برای مدت ۲۵ سال در اختیار خواهد داشت.
استان کردستان؛ استانی دارای معادن طلای متعدد
طی سال های اخیر، در استان کردستان اکتشافات گسترده ای صورت گرفته که ذخایر طلای آن را به میزان قابل توجهی افزایش داده است. برای مثال معدن طلای قلقله با ذخیره ۱۰ میلیون و ۲۹ هزار تن خاک طلا با عیار ۱.۲ گرم در تن، طلای کرویان با ذخیره ۳ میلیون و ۳۴۰ هزار تن خاک و سنگ طلا با عیار ۱.۱۸ گرم در تن و معدن قبغلوجه با ذخیره یک میلیون و ۴ هزار تن کانسنگ با عیار یک گرم در تن از جمله معادنی هستند که به تازگی در این استان کشف شدهاند.
هم چنین سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور درشهرستان سقز واقع در استان کردستان در محدودههای قلقله، قبغلوجه، کرویان کار اکتشافات طلا را به انجام رسانده که منجر به کشف 3.17 تن ذخیره طلای خالص در این مناطق شده است؛ در نتیجه مجوز بهرهبرداری طلا برای این منطقه صادر شده است.
معدن طلای ساریگونی
معدن طلای ساریگونی، یکی دیگر از معادن مهم و بزرگ کشور است که در استان کردستان و در شهر قروه واقع شده که البته عمر زیادی هم ندارد؛ درواقع کارخانه این معدن از سال 94 آغاز به فعالیت کرده است. این معدن که با مشارکت شرکت های خارجی به خصوص کشور انگلیس راه اندازی شده، دارای ظرفیت تولید دو تن شمش طلا در سال را دارا می باشد که البته پیشبینی شده با انجام طرح های توسعه و افزایش سرمایه گذاری در این حوزه، در آینده ای نزدیک تولید آن به حدود سه تن شمش طلا در سال برسد. لازم به ذکر است که ذخیره قطعی معدن ساریگونی چهار و نیم میلیون تن برآورد شده است.
معدن طلای ساریگونی در شهرستان قروه با همکاری شرکت زرکوه که 70 درصد این شرکت توسط قزاقستان و 30 درصد توسط شرکت ایرانی است، حمایت میشود. این معدن زلای بزرگ و مشهور که از ابتدای فعالیت تاکنون فراز و نشیب های زیادی را تجربه کرده، هم اکنون به تولید و بهره برداری رسیده و آماده افتتاح رسمی می باشد. در این معدن علاوه بر طلا، نقره و جیوه نیز وجود دارد و تاکنون نزدیک به 80 میلیون دلار برای این پروژه سرمایه گذاری شده است.
طبق برنامه ریزی های جدید و افزایش سرمایه گذاری و بهره برداری از معادن استان کردستان، به خصوص معدن طلای ساریگونی، این استان می تواند به تنهایی 50 درصد از کل تولیدات طلای ایران را به انجام برساند.
بهره برداری از معدن طلای کردستان
همان طور که پیش تر اشاره شد ذخایر طلای استان کردستان بسیار گسترده و پراکنده است؛ اما تمرکز بیشتر این ذخایر در شهرستان قروه می باشد که علاوه بر طلا، فلزات با ارزش دیگری مانند نقره، فولاد، جیوه و … را نیز دارا می باشد. بارزترین معدن طلای کردستان یعنی ساریگونی نیز در این شهرستان واقع شده که با سرمایه گذاری مشترک شرکت ایرانی و قزاقستانی به بهره برداری رسیده است.
علاوه بر بهره برداری از معادن طلای شهرستان قروه به خصوص معدن طلای ساریگونی، ساخت کارخانه تولید شمش طلا انجام پذیرفته است. سرمایه گذاران ایرانی و قزاقستانی برای بهره برداری از این معدن و ساخت کارخانه تولید شمش طلا تا امروز حدود 500 میلیون دلار سرمایه گذاری کرده اند.
معدن و کارخانه در مجموع در زمینی به وسعت 180 هکتار قرار دارد که با بهره برداری از آن زمینه اشتغال پایدار در این شهرستان فراهم می شود. لازم به ذکر است که با بهره برداری از شرکت تولید شمش طلا و آغاز عملیات های مختلف بهره برداری در این معدن تاکنون زمینه اشتغال زایی 2 هزار نفر فراهم شده که بسیار باارزش است.
نکته مهم در خصوص بهره برداری از معادن استان کردستان بی خطر بودن آن برای محیط زیست می باشد؛ در واقع تاکنون گزارشی مبنی بر آسیب زیست محیطی در اثر بهره براداری از معادن صورت نگرفته است.
ذخایر و معادن طلا در کشور ایران
ایران در زمینه دارا بودن ذخایر طلا، اکتشاف، تولید و بهره برداری در رتبه 54 جهان قرار دارد. البته معادن طلای بسیاری در کشورمان وجود دارد که با توجه به کاهش سرمایه گذاری در این بخش، فعالیت کمی دارا هستند. در حال حاضر استان های تهران، اصفهان، آذربایجان شرقی، کردستان و خراسان رضوی از قطب های اصلی تولید طلا در ایران به شمار می روند. همچنین در استان های آذربایجان غربی، کرمان، خراسان جنوبی، یزد، مرکزی، همدان و قم نیز اکتشافات قابل توجهی صورت گرفته است که با سرمایه گذاری می تواند به خوبی پیشرفت نمایند.
هم چنین بر اساس آمار و اطلاعات منتشر شده از سوی وزرات صمت، هم اکنون حدود پانزده معدن طلای بزرگ در کشور فعال است که از مهم ترین آن ها می توان به معدن طلای زرشوران، معدن طلای آقدره، معدن ساریگونی کردستان و معدن موته اشاره کرد.